مشاوره و راهنمای مطالب حقوقی
چگونه یک مقاله یا کار تحقیقی خوب بنویسیم؟
نوشته شده توسط محمدتقی مناقبی (پژوهشگر)
بسم الله الرحمن الرحیم
کار تحقیقی معمولا به دو صورت انجام می شود: کار تحقیقی کتابخانه ای و کار تحقیقی میدانی
در کار تحقیقی میدانی محقق به صورت میدانی خود به جمع آوری مطالب، مصاحبه، مشاهده، آزمایش و. به جمع آوری منابع می پردازد و پس از تهیه منابع مورد نیاز،آن ها را پردازش وتحلیل می کند و نتیجه می گیرد.
در کار تحقیقی کتابخانه ای سرو کار محقق با کتاب ها، مجلات و مقالات است. وی ناگزیر باید به صورت منظم و هدفمند به جمع آوری مقدمات و منابع و. بپردازد. اگر به صورت روشمند و منظم کار نکند نمی تواند مقصد و مطلوب خود را از لابلای انبوه منابع دریابد و مفاهیمی را که نا منظم است به درستی تحلیل کند. از این رو در این جا به صورت بسیار فشرده نکاتی در زمینه طرز تهیه مقالات، کارهای تحقیقی و پایان نامه ها ارایه می شود امید است برای خواننده گرامی مفید واقع شود.
1- انتخاب موضوع
موضوع تحقیق انتخابی شما اولا باید مورد علاقه تان بوده وثانیا در آن مورد ، معلومات حداقل اجمالی داشته باشید. موضوع انتخابی شما یا باید به نحوی ابهام داشته باشد و شما بخواهید مساله ای را برای دیگران رفع ابهام نمایید و یا این که موضوع مورد نظر شما ابهام ندارد، بلکه ممکن است ده ها کتاب و مقاله در آن مورد منتشر شده باشد؛ ولی شما روش بهتر و ساختار زیباتر و راه میانبرتری را در زمینه مزبور یافته باشید و ویژگی خاصی را برجسته کنید. هدفتان این باشد که مطالب را به شیوه مناسب تر، منظم تر و احیانا با نتایج بهتری ارایه نمایید.
برای الگو گیری در انتخاب موضوع تحقیق در دوره دانشجویی بهترین منبع مقالات و ( اگر حقوقی باشد) آراء دادگاه ها و اینترنت است؛ چون مقالات و آراء دادگاه ها و مقالات اینتر نتی به ابهامات و موضوعات اخص و معمولا جدید و روز آمد می پردازد، در حالی که کتاب ها بیشتر به کلیات و مباحث فراگیر سروکار دارند و وارد موضوعات ریز نمی شوند.
2- تهیه پلان و ساختار کلی:
مطالعات غیر منظم حتی در موضوع خاص وقت تلف کردن است. مطالعات باید در راستای تهیه پلان و همراه با یادداشت باشد. بهترین منبع برای الگو گیری در تهیه پلان، کتابها و مقالات هستند که اگر چند کتاب یا مقاله بخوانید چارچوب اصلی را می یابید. تا اینجا تنها اسکلت ساختمان تحقیق شما پایه ریزی شده است و ممکن است در جریان تحقیق تغییر پیدا نماید. بهترین پلان ها از دید بسیاری از استادان، پلان فرانسوی به صورت درختی است که تنه درخت دو شاخه دارد و هر شاخه دو شاخه دیگر. امتیاز این شیوه این است که یک شمای کلی از مطلب را آشکار می سازد و عیب آن این است که بعضا هدف اصلی ممکن است قربانی توجه بیش از حد به شکل و ظاهر مقاله شود. درحالی که بر اساس سایر روشها، خواننده شاید تا پایان مقاله پی به موضوع اصلی نبرده و مطلب نامفهوم باقی بماند. اجرای مو به موی این روش توصیه نمی شود ولی در کل رعایت این ساختار و یا کاری شبیه آن بهتر از نمونه های آمریکای که با شماره گذاری با اعداد است مانند 1-1 و 1-2و 1-1-1 و .است.
پس از مطالعات لازم، عناوینی را که با استفاده از مطالعه اجمالی کتب مربوطه یافته اید لیست کنید و از کلی به جزئی به صورت زیر قالب بندی نمایید:
فصل (دقت کنید تعداد فصلها حداقل 2 فصل باید باشد و هر فصل حداقل دو بخش داشته باشد) همچنین مراقب باشید حجم فصلها بطور منطقی باشد و از توازن برخوردارباشد. مثلا یک فصل 20 صفحه فصل دیگر 25 صفحه نه اینکه یک فصل 15 صفحه فصل دیگر 50 صفحه. اگر اینگونه باشد شاید بهتر باشد مطالب خود را طور دیگر دسته بندی کنید که آن 50 صفحه را حتی الامکان در دو فصل جداگانه تنظیم کنید تا توازن و تعادل برقرار شود)
بخش (هر بخش حداقل دو گفتار خواهد داشت)
گفتار (لازم نیست که حتما هر گفتار دو مبحث داشته باشد ولی می تواند داشته باشد)
مبحث
بند 1، 2 و.
الف، ب
برخی در این مرحله بخش را در رده نخست و فصل را در رده دوم قرار می دهند که چندان مهم نیست.
3- جمع آوری و تهیه منابع:
با مطالعه اجمالی در موضوع مورد تحقیق در مرحله نخست کتابها بعد مقالات، آراء و. را طبق شماره لیست کنید و بر اساس همان لیست مطالعه و فیش برداری نمایید. لیست منابع باید با مداد تهیه و تنظیم شده باشد چون ممکن است تغییر کند و کم و زیاد شود و یا مطالبی به صورت ملاحظات به آن افزوده شود. در لیست منابع باید هر منبع با تمام مشخصات از قبیل نام کتاب، نام نویسنده، جلد، مترجم، ناشر، نوبت چاپ، محل نشر، سال نشر، بیاید و شماره گذاری شود تا محقق در مرحله فیش برداری مجبور نباشد در هر ارجاع آدرس کامل بنویسد بلکه با آوردن علائم اختصاری مثلا (ک) برای کتاب و شماره خاص آن و صفحه ای کتاب اکتفا نماید. نکته دیگر این که هرگز به ارجاعات دیگران و نقل قول های آنان از منابع دیگر اکتفا نکنید، بلکه حتما به خود منابع مادر مراجعه نمایید. زیرا چه بسا که برداشت منبع واسطه اشتباه باشد و یا سلیقه شما فرق کند. از طرفی شاید اقدام شما به نوعی خلاف واقع تلقی شود چرا که وقتی شما مثلا به پاورقی های مندرج در کتاب دکتر کاتوزیان استناد می کنید بدون اینکه خود به آن منابع مراجعه کرده باشید، شاید صحیح نباشد که آن را بعنوان یک منبع، در مقاله یا کار تحقیقی خود ذکر کنید. منبع چیزی است که محقق شخصا بدان مراجعه کرده باشد و عین مطلب، نقل قول یا برداشت خود را از آن بیان کند.
4- فیش برداری:
امروزه با توجه به وجود نرم افزارهای مختلف و استفاده از رایانه در فرایند کار تحقیقی شاید نیاز به استفاده از فیش چندان احساس نشود ولی با این تفاصیل فیش برداری در نظم بخشیدن به کار و دقت در کار کمک شایانی می کند. نمونه فیش های مربوط به کار تحقیقی و نوشتن مقاله در بازار در کتابفروشی ها موجود می باشد که می توانید تهیه کنید.
معمولا هر برگه یا فیش تحقیقی حاوی برخی مطالب مثل عنوان کلی، عنوان جزئی، عنوان خاص و معین و. می باشد. در فیش تحقیقی جایی نیز برای ثبت نام کتاب یا مقاله، سایت اینترنت و. و همچنین نام نویسنده، مترجم، و. وجود دارد که شما می توانید هر مطلبی را که در متن فیش ذکر کردید، مشخصات آنرا و نیز مکان مناسب آن در کار تحقیقی خود (مثلا فصل اول، بخش دوم، گفتار چهارم) معین کنید و ذکر کنید تا بعدا فراموش نکنید که این مطلب را در کدام قسمت کار تحقیقی خود درج کنید. و مجبور نشوید کلی وقت گذاشته دوباره تیترها و عناوین کار تحقیقی خود را مرور کنید.
5- نوشتن متن:
پس از تهیه پلان وطرح مقاله و لیست منابع و تکمیل فیش برداری، شروع به نوشتن اصل مقاله نمایید که ابتدا مقدمه ی مقاله است:
مقدمه:
مقدمه حاوی سلسله مباحث مقدماتی می باشد که مرتبط با مباحث اصلی در تحقیق مطرح است، مانند تعاریف، تاریخچه و.
حجم مقدمه با توجه به اقتضای ضرورت و حجم خود تحقیق کم یا زیاد می شود، اما حد اقل موارد زیر باید در آن رعایت شود:
الف) طرح موضوع
ب) انگیزه انتخاب موضوع (به چه دلیل این موضوع را انتخاب کرده اید؟)
ج) سولات اصلی تحقیق (چه سوالاتی در ذهن شماست که می خواهید پاسخ دهید؟)
د) سابقه ی تحقیق: (بیان تلاش های دیگران در این راستا و اشاره ای گذرا به اینکه مطلب شما از چه زوایایی با بقیه متفاوت است)
ه) موانع تحقیق
فصل ها و بخشهای تحقیق
الف) طرح مطلب و ارایه فشرده دیدگاه های اندیشمندان مطرح در آن فن.
ب) تحلیل و واکاوی دیدگاه ها و ارایه دیدگاه خود.
ج) جمع بندی مطالب ارایه شده در ذیل آن عنوان.
کل متن تحقیق شما باید از یک سیر منطقی برخوردار باشد؛ به این معنا که بخش یا فصل های آغازین به امور کلیات و عمومی آن موضوع بپردازد و نقش تمهیدی و زیر سازی برای هدف اصلی و سخن اصلی تحقیق شما داشته باشد. در بخش های بعدی یا فصل های میانی مقاله باید آن سخن اصلی و لب مطلب بیان و تحلیل شود. در بخش ها یا فصل های پایانی نیز سیر تحقیق و رساله شما باید رویکرد رو به پایان داشته باشد؛ یعنی اندک اندک دامنه بحث ها را جمع کند.
6- ارجاع ها (پاورقی ها یا پانوشته ها)
یادتان باشد که ارجاع دادن به منابع و آثار دیگران ارزش کار شما را نه تنها کم نمی کند بلکه بر گرانسنگی آن می افزاید و نشان می دهد که شما برای تهیه آن به اندازه کافی زحمت کشیده اید. کپی برداری از نوشته های دیگران بدون ذکر نام مولف اصلی نوعی سرقت ادبی است؛ لذا هر گونه استفاده از افکار دیگران در آثار آنها نیاز به ذکر دارد (البته هر کدام به شیوه ی خاص خود) که در ذیل بیان می شود:
ارایه مطالب به صورت نقل قول از آثار دیگران به دو صورت می باشد:
الف) نقل قول مستقیم :
در صورتی که مطلب ارایه شده از منبع مرجع برای تحقیق شما خیلی مهم باشد بایستی عین آن را به صورت مستقیم داخل گیومه(یعنی علامت<< >>) در تحقیق خود بیاورید و در پاورقی یا پانوشته ی خود دقیقا آدرس را ذکر کنید. قابل توجه این که در نقل قول مستقیم نباید افراط شود. پاراگرافهای خیلی طولانی، چند صفحه و. ممنوع است. شما میتوانید یک یا دو جمله مختصر بعنوان نقل قول مستقیم مورد استفاده قرار دهید.
ب) نقل قول غیر مستقیم:
نقل قول غیر مستقیم آن است که فشرده یا برآیند مطلب را که محقق دیگر در اثر خود آورده است مطرح کنید و آن را در زیر نویس ارجاع بدهید. ارجاعات شما در زیر نویس به این صورت باشد: نام، نام خانوادگی( بعضی نام خانوادگی را اول می آورند که برای پاروقی خیلی مناسب نیست)، نام کتاب، جلد (اگر دو یا چند جلد دارد)، مترجم (اگر مترجم دارد)، ناشر، محل نشر، سال چاپ، شماره ی صفحه (اگر از یک صفحه ی خاص استفاده کرده اید بنویسید: ص مثلا 1 یا 20؛ اگر از دو یا چند صفحه استفاده کرده اید بنویسید: مثلا: صص 15-19؛)
(اگر کتاب تاریخ چاپ ندارد بنویسید: <<بی تا>> و اگر بدون نام ناشر است بنویسید: <<بی نا>> و اگر محل نشر ذکر نشده، بنویسید: <<بی جا>> )
در ارجاع اول به یک منبع، مشخصات باید به صورت کامل بیاید و اگر در موارد بعد باز به همان منبع ارجاع داده می شود باید به حداقل ممکن در معرفی منبع اکتفا شود. اگر بلافاصله ارجاع داده شده باشد، بنویسید: <<همان>> و اگر با فاصله ی یک یا چند ارجاع، دوباره به آن ارجاع داده شده باشد، ابتدا نام و نام خانوادگی نویسنده سپس از کلمه ی <<پیشین>> استفاده کرده و سپس اگر شماره ی صفحه تغییر کرده است، شماره ی صفحه ی جدید را وارد کنید و الا ذکر همان کلمه ی <<پیشین>> کافی است.
اگر به آثار متعدد از یک نویسنده مراجعه کرده اید در ارجاعات بعدی مجبورید نام و نام خانوادگی نویسنده نام کتاب را مجددا ذکر کنید (شماره صفحه را اگر تغییر کرده ذکر کنید و الا نیاز به ذکر نیست).
زیر نویس ها کاربرد های فراوان دیگر نیز دارد که برخی از آنها بدین شرح است:
الف: برای نوشتن نام ها و اسامی اشخاص یا مکانهایی که به زبانهای لاتین است مثلا کلمه ی <<مارسی>> را که یکی از شهرهای فرانسه است می نویسید، در پاورقی بنویسد: <
ب: گاهی نوشتن معنای یک لغت ضروری به نظر می رسد مثلا در متن از کلمه ی <<حافظ صلح>> استفاده کرده اید. در پاورقی می توانید معادل لاتین آن یعنی <
ج: گاهی از پاورقی برای توضیح یک مطلب از خود نویسنده درج می شود. مثلا ممکن است شما در روند تحقیق خود به کلمه ای برسید که برای روشن شدن ذهن خواننده نیاز به برخی توضیحات داشته باشد مثلا در متن ممکن است از کلمه ی <<صلیب سرخ>> استفاده کرده باشید می توانید در پاورقی بنویسید: (در کشورهای اسلامی بجای صلیب سرخ از هلال احمر استفاده می شود).
و غیره
7- پیشگفتار
(حتما ضرورت ندارد که کار تحقیقی دارای پیشگفتار باشد؛ لذا یک گزینه ی اختیاری است) البته مشروط بر اینکه بطور خلاصه در مقدمه به مباحث قابل ذکر در پیشگفتار، اشاره کرده باشید والا بهتر است یک پیش گفتار حاوی مطالب ذیل در کار تحقیقی خود درج کنید.
الف) تاریخچه بحث و سابقه آن.
ب) اهمیت بحث و موضوع مورد تحقیق.
ج) ارایه مسایل و پرسش های که در تحقیق مطرح شده است. نحوه تهیه منابع و مشکلات موجود در راه تهیه مطالب و بیان تلاشها و همکاری های احتمالی دیگرمحققین.
د) فرضیه یا فرضیه ها در راستای ارایه ضرورت تدوین تحقیق.
ه) تشکر و تقدیر از .
8- نتیجه:
گرچه ممکن است شما در امتداد هر یک از عناوین ریز یا درشت تحقیق خود نتیجه گیری داشته باشید، ولی در نتیجه گیری کلی، شما از کل مطالب فشرده و هدف آن را بیان می کنید که در آن دو چیز بیش از همه مهم است:
الف) ذکر خلاصه یافته ها و دستاوردهای تحقیق.
ب) ارایه پیشنهادات و راهکارها که در حقیقت مهمترین بخش تحقیق شما است.
10- فهرست ها:
فهرست مطالب بایستی در آغاز تحقیق بعد از صفحه بسم الله بیاید ولی فهرست منابع و دیگر فهرست ها در آخر ذکر می شود. در صدر منابع، فهرست کتاب ها قرار می گیرد. از میان کتاب ها به صورت الفبایی دانشنامه ها و کتب مرجع جدا می شود. کتب چاپ شده به زبان های مختلف از همدیگر تفکیک می شود. پس از کتاب ها پایان نامه ها و سپس مقالات و آن گاه اگر متن حقوقی است قوانین و آرای قضایی و دیگر منابع و مآخذ آورده می شود. در منابع باید تمام جزییات ذکر شود.
در فهرست منابع باید ابتدا نام خانوادگی و نام نویسنده ذکر شود، سپس نام کتاب و بقیه ی موارد دقیقا مثل پاورقی. (توجه کنید که ذکر شماره ی صفحه در منابع ممنوع است).
منابع را بدین شکل می توانید طبقه بندی کنید:
1- منابع فارسی (منابع عربی را نیز در زمره ی منابع فارسی معمولا ذکر می کنند).
الف: کتابها
ب: پایان نامه ها و مقالات
ج: سایر منابع (سی دی، سایت اینترنت، آرای دادگاه ها، مصاحبه و . . . )
2- منابع لاتین
الف: کتابها
ب: پایان نامه ها و مقالات
ج: سایر منابع
11- متفرقه:
الف) فهرست علایم اختصاری استفاده شده در تحقیق قبل از فهرست مطالب در اول مقاله ذکر شود.
ب) قبل از ذکر مقدمه و پیشگفتار باید یک چکیده ی خلاصه که حداکثر بین 150 تا 200 کلمه باشد) ضروری است. در چکیده نباید نتیجه ی کار را بطور مفصل ذکر کنید بلکه یک اشاره ی بسیار کوتاه کافی است. متن چکیده معمولا یک یا دو پاراگراف است.
ج) بعد از چکیده ذکر حداکثر 5 کلمه بعنوان <<واژگان کلیدی>> ضروری است. این کلید واژگان در طبقه بندی مقاله ی شما در فهرست کتابخانه های موجود، سایتها، موتورهای جستجوی اینترنتی و. بسیار موثر واقع می شود. با استفاده از این کلیدواژه هاست که متوجه می شویم این مقاله، مثلا حقوقی است، جزایی است، مربوط به دیه است، دیه برعهده عاقله است و. همچنین سایتهایی که دارای مطالب مرتبط می باشند، با استفاده از همین کلیدواژه ها به شما کمک می کنند که مقالات یا مطالب مرتبط دیگری را نیز که بامقاله ی شما ارتباط دارد و تقریبا مباحث یکسان دارد، را انتخاب کنید.
سخن آخر:
تحقیق و نوشتن در آغاز زحمت و سر درگمی دارد؛ اما حتما لذت یادگیری و به خصوص لذت تکمیل یک طرح و پروژه علمی، احساس توانایی و اعتماد به نفس حاصله از آن به تمام زحمات شما می ارزد. صبر و حوصله مندی، مداومت و دقت درکارها، کار بر اساس الگو و روش صحیح، چهار تا کلید طلایی برای گشایش کار شما است. این چهار عنصر در تمام امور زندگی می تواند برای شما راهگشا باشد.
موفق باشید
منبع ما http://bighanooni.blogfa.com/page/28
راهنمای نوشتار کار تحقیقی رشته حقوق
دانلود مقاله و پروژه کار تحقیقی (جدید)
دانلود کار تحقیقی بررسی ماهيت مجازات اعدام در جرم قاچاق مواد مخدر60 صفحه
ها ,تحقیق ,منابع ,ی ,کار ,ذکر ,کار تحقیقی ,می شود ,به صورت ,ها و ,نقل قول
درباره این سایت